Aby sprzedać przedsiębiorstwo lub zabezpieczyć nim kredyt, konieczna jest wycena jego kapitału. Można to zrobić samodzielnie lub zdać się na specjalistów. Czy przygotowanie profesjonalnej wyceny przedsiębiorstwa przez jego właścicieli jest możliwe?
Przedsiębiorstwem jest wyodrębniony prawnie, ekonomicznie i organizacyjnie podmiot, którego zadanie polega na prowadzeniu działalności gospodarczej. Osoby zainteresowane funkcjonowaniem na rynku i zarabianiem mogą zdecydować się na założenie jednoosobowej działalności gospodarczej lub spółki. Zgodnie z kodeksem spółek handlowych wyróżnia się m.in. spółki osobowe (np. partnerska, komandytowa) i kapitałowe (np. akcyjne).
W zależności od tego, o jakim podmiocie mowa i do jakiego celu niezbędna jest wycena przedsiębiorstwa, uwzględnia się w niej inne czynniki. Każde wyceniane przedsiębiorstwo wymaga indywidualnego podejścia – tylko w ten sposób możliwe jest przygotowanie precyzyjnej wyceny. Choć przedsiębiorca najlepiej zna firmę, którą stworzył, to metod wyceny jest przynajmniej kilka i trzeba się zorientować, która będzie najlepsza.
Eksperci wskazują, że współcześnie stosuje się trzy metody wyceny: dochodowe, majątkowe i porównawcze. Wybór powinien być podyktowany oczekiwaniami właściciela i przeznaczeniem wyceny. Ponieważ większość przedsiębiorców spotyka się z tymi pojęciami dopiero przy wycenie, niezbędne jest zapoznanie się z tym, na czym polegają poszczególne metody.
W przypadku metod dochodowych konieczne jest zwrócenie uwagi na korelację między wartością przedsiębiorstwa a dochodami, jakie osiągnie ono w przyszłości. Specjaliści wyróżniają m.in. metodę DCF czy metodę bazującą na dywidendzie.
Równie popularne jak metody dochodowe są metody majątkowe, w których kładzie się nacisk na Aktywa i Pasywa będące w posiadaniu przedsiębiorstwa. Wycena opiera się na określeniu różnicy między wspomnianymi aktywami i zobowiązaniami. Ważne są też informacje pozabilansowe, np. znak firmowy. W przypadku tych metod niezbędna jest inwentaryzacja środków trwałych.
Najrzadziej stosuje się metody porównawcze, w przypadku których Wartość przedsiębiorstwa określa się przez porównanie go z innymi podmiotami działającymi na rynku. Takie metody wyceny mają wiele zalet, ale również wad – głównym problemem jest znalezienie podobnych podmiotów, na podstawie których można dokonać wyceny konkretnego przedsiębiorstwa.
Wybór metody wyceny to niejedyna kwestia, z jaką musi zmierzyć się właściciel przedsiębiorstwa, który zdecydował się na jego samodzielną wycenę. Równie istotne jest to, co będzie poddawane wycenie. Opcje są dwie: można wyceniać przedsiębiorstwo jako całość albo poszczególne jego składniki, to zależy od celu wyceny. Drugie rozwiązanie jest stosowane w metodach majątkowych.
Ci przedsiębiorcy, którzy wybrali np. metody dochodowe, muszą zgromadzić dane na temat dochodów możliwych do osiągnięcia przez przedsiębiorstwo w przyszłości. W praktyce zatem trzeba dokładnie przyjrzeć się sposobowi jego działania i zaproponować wyniki finansowe.
Wyniki, czyli informacje o wartości przedsiębiorstwa, należy przedstawić w raporcie. Jest to szczególnie istotne, jeżeli dokument nie będzie tylko wewnętrzną informacją dla przedsiębiorcy, lecz trafi także w ręce potencjalnych inwestorów, kupców lub analityków bankowych, decydujących o przyznaniu firmie finansowania. Trzeba więc poinformować czytelnika o wykorzystanej metodzie czy przedstawić szereg obliczeń.
Profesjonalnie przygotowany raport powinien składać się z czterech części:
Dokument nie musi być obszerny, ale musi być napisany językiem przystępnym dla czytelnika i przede wszystkim zawierać konkretne informacje, na podstawie których dokonana została wycena.
Przygotowanie wyceny i raportu może być kluczowe dla rozwoju przedsiębiorstwa czy argumentacji podczas jego sprzedaży. Osoby nieposiadające specjalistycznej wiedzy w zakresie wycen przedsiębiorstw mogą popełnić błędy, które przesądzą o dalszym losie podmiotu.
Alternatywą dla zagłębiania się w kwestie związane z metodami wyceny czy przeprowadzaniem żmudnych wyliczeń jest skorzystanie z pomocy specjalistów. Na rynku działa wiele firm zajmujących się wyceną przedsiębiorstw czy nieruchomości. Ich przewaga polega na tym, że zatrudniają specjalistów i mają doświadczenie. Opłaty, które trzeba ponieść tytułem korzystania z ich usług, warto potraktować jako inwestycję – profesjonalna wycena spółki lub przedsiębiorstwa to klucz do skutecznych negocjacji.
