Wycena firmy to skomplikowany proces, który musi uwzględniać wiele różnych kwestii. Może zdarzyć się zatem tak, że mimo iż majątek firmy będzie niski, to jej wartość okaże się wysoka. Różnica określana jest wówczas jako goodwill, czyli niezidentyfikowane zasoby materialne, które mogą istotnie wpływać na wycenę przedsiębiorstwa. Jak określić ich wartość? Jaka jest rola goodwill w ocenie realnej wartości firmy? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.
Wycena przedsiębiorstwa jak wspomniano we wstępie powinna uwzględniać różne czynniki, w tym także wartość niezidentyfikowanych zasobów niematerialnych. Bardzo często wpływają one bowiem na całkowitą wartość danego podmiotu i są określane jako wycena goodwill (wartości firmy). Wartość firmy pojawia się w wyniku nabycia przedsiębiorstwa (np. poprzez fuzję) i stanowi różnicę pomiędzy faktycznie zapłaconą ceną, a kwotą przejmowanego kapitału własnego. W praktyce wartość firmy (goodwill) obejmuje wartości niematerialne, którymi dysponuje właściciel, a przykładem może być reputacja, know how pracowników, czy wizerunek marki.
Zastanawiając się nad tym, co to jest wartość firmy goodwill warto wiedzieć, że są to szczególne wartości niematerialne i prawne, od których uzależniona może być wycena firmy. Od innych wartości niematerialnych różni je przede wszystkim to, że nie mogą być one odrębnym przedmiotem transakcji nabycia, a także to, że nie wykazuje się ich w bilansie spółki. W praktyce tego typu WNiP mogą być przejmowane jedynie pośrednio, czyli przy przejęciu firmy w całości. Istotne jest także to, że przejęcie firmy nie oznacza tego, że goodwill zostanie wyszczególniony w bilansie innego podmiotu. Uwzględnia się ją bowiem na kontach konsolidacyjnych i wykazuje w bilansie skonsolidowanym połączonej spółki (wartość firmy wykazuje się w jej każdym kolejnym bilansie). Wymaga to wyceny wartości firmy. Jak wycenia się goodwill? Otóż, cena zapłacona za podmiot będący przedmiotem przejęcia musi zostać pomniejszona o określoną wcześniej sumę wartości godziwej aktywów netto.
Wycena goodwill jest istotna między innymi wtedy, gdy przeprowadzana jest wycena firmy na potrzeby sukcesji, czy zastanawiamy się nad tym, jak wycenić wartość rodzinnej firmy. Istotne jest bowiem to, że znacznie różni się ona od tradycyjnej wyceny firmy. Goodwill stanowi bowiem coś więcej niż wartość pieniężną, ponieważ określa potencjał rozwojowy przejmowanego podmiotu. W praktyce zatem wycena rynkowa aktywów może być niska, jednak z różnych przyczyn wartość firmy goodwill może być wysoka (wpływa na to chociażby renoma firmy, procesy biznesowe, zawarte kontrakty, czy zaufanie dostawców), a co za tym idzie przedsiębiorstwo, które przejmuje daną firmę musi zapłacić zdecydowanie więcej niż wynosi wartość godziwa aktywów netto.
W kontekście dokonania całkowitej wyceny przedsiębiorstwa na potrzeby fuzji i przejęć kluczowe może być określenie wartości firmy goodwill. Jak obliczyć zatem wartość niematerialnych aktywów? Otóż, warto wiedzieć, że istnieją dedykowane metody wycen goodwill, które klasyfikuje się jako kosztowe, rynkowe oraz dochodowe. Metody kosztowe nazywane również odtworzeniowymi opierają się na szacowaniu kosztu, który byłby niezbędny do odtworzenia wartości goodwill. Dokonując wyceny goodwill w ten sposób należy zidentyfikować najpierw wszystkie wartości niematerialne i prawne klasyfikowane jako goodwill, a następnie oszacować koszt ich odtworzenia. Przeciwieństwem następującego podejścia są metody dochodowe opierające się na tym, że goodwill wynika nie z majątku firmy, ale stanowi jej wartość niematerialną w postaci przyszłych zysków uzyskiwanych przez firmę. Inna możliwością jest zastosowanie rynkowych. W ich przypadku goodwil może zostać wyceniony zarówno z punktu widzenia ceny, na którą opiewała transakcja przejęcia, jak i poprzez porównanie przeprowadzonej transakcji nabycia i firmy do określonej jednostki będącej w podobnej sytuacji.
Porozmawiaj o wycenie z doświadczonym ekspertem.
Skorzystaj z naszej wiedzy i porozmawiaj z doświadczonym specjalistą.
Zapytaj o wycenę przedsiębiorstwaWartość firmy w bilansie skonsolidowanym może być zarówno dodatnia, jak i ujemna. Dodatnia wartość firmy goodwill pojawi się tam wtedy, gdy cena nabycia przejmowanego przedsiębiorstwa jest wyższa niż wycena rynkowa aktywów. Istotne w tym przypadku jest to, że nie może zostać wykazana jako dodatnia wartość firmy w bilansie księgowym tak, jak inne wartości niematerialne i prawne mimo iż należy do podlegających amortyzacji aktywów. Amortyzacja goodwill przeprowadzana jest metodą liniową, a jej maksymalny okres wynosi 5 lat (z punktu widzenia przepisów podatkowych nie może być również krótszy). W wyjątkowych sytuacjach może on jednak zostać wydłużony nawet do 20 lat, co ma odzwierciedlać faktyczny okres korzyści uzyskiwanych po przejęciu firmy.
Ujemna wartość firmy w bilansie również nie jest wykazywana przez ewidencję księgową i pojawia się wtedy, gdy cena zakupu firmy jest niższa od wartości godziwej jej aktywów netto. Ujemnej wartości firmy się nie amortyzuje, ponieważ powinna ona zostać rozliczona w skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych jako przychód finansowy podmiotu dokonującego przejęcia na drodze fuzji. Rozliczenie ujemnego goodwill jako przychodu odzwierciedla domniemanie zysku, który osiągnął przejmujący firmę.
Rola goodwill w szacowaniu realnej wartości firmy może być naprawdę duża, co jest uzależnione od jej specyfiki, czy struktury organizacyjnej. Istotna może być również branża, w której funkcjonuje dane przedsiębiorstwo, ponieważ w niektórych sektorach przedsiębiorstwa posiadają przede wszystkim majątek niematerialny, a co za tym idzie realna wartość wartość firmy może być zdecydowanie wyższa niż wartość godziwa jej aktywów netto. Dodatnia wartość firmy goodwill może oznaczać również zdolność przedsiębiorstwa do osiągania długookresowych ponadprzeciętnych zysków, które umożliwia posiadanie pewnych wartości niematerialnych. Z drugiej strony inwestor na podstawie wyceny goodwill może przekonać się również o tym, jaka jest kondycja danej firmy, a co za tym idzie podjąć decyzję o przeprowadzeniu transakcji kapitałowej bądź ustalić konkretne jej warunki. Zarówno dodatnia, jak i ujemna wartość firmy goodwill bezpośrednio wpływa zatem na jej realną wycenę.
Podsumowując należy stwierdzić, że wycena wartości firmy w bilansie polega na porównaniu tego jak wygląda wartość godziwa jej aktywów netto w odniesieniu do faktycznej wartości firmy uwzględniającej miedzy innymi jej renomę, czy podpisane kontrakty. Goodwill jest więc istotnym elementem w kompleksowej wycenie firmy, na którą wpływają także aktualne trendy rynkowe. Informacje na ten temat można znaleźć pod hasłem: wycena firmy a trendy rynkowe.
