Rodzinne firmy to trzon polskiej gospodarki, w której wiele największych organizacji i podmiotów wywodzi się właśnie z takich małych biznesów. Dobry pomysł, determinacja i serce włożone w rozwój sprawia, że coraz częściej tego typu działalności są wchłaniane przez większe podmioty. Jak w transakcji sprzedaży rodzinnej firmy podejść do wyceny biznesu? Sprawdźmy to.
Wycena przedsiębiorstwa to z definicji proces dochodzenia do realnej wartości podmiotu na podstawie wielu czynników wewnętrznych (danych finansowych związanych z bilansem, rachunkiem zysków i strat i zestawieniem przepływów pieniężnych) oraz zewnętrznych (pozycja w branży, potencjał do skalowania, kondycja gospodarki). Wyceniając każdą firmę, specjaliści odpowiedzialni za ten proces stosują sprawdzone metody, których celem jest uzyskanie pełnej wiedzy na temat przedsiębiorstwa i estymowania potencjalnej wartości, która może być przedmiotem negocjacji w trakcie sprzedaży.
Z punktu widzenia niezależnego eksperta, wycena firmy rodzinnej niczym nie różni się od wyceny każdego innego podmiotu rynkowego. W końcu zawsze chodzi o to samo – by przeanalizować szereg czynników, a następnie dojść do finalnej wyceny. Inaczej jednak wygląda to w przypadku współpracy z właścicielem takiej firmy, gdzie w grę wchodzi także trudna do wyceny wartość emocjonalna. To właśnie ta wartość, stanowiąca różnice pomiędzy realną wartością firmy a wartością estymowaną przez właściciela stanowi największą zagwostkę dla profesjonalistów.
Wartość emocjonalna może być definiowana jako więź właściciela firmy z biznesem, który pracując kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt lat, skupiał swoje życie na rozwoju danego interesu. Praktyka zdaje się potwierdzać, że więź, a co za tym idzie, również wartość emocjonalna zmniejsza się wraz z kolejnymi pokoleniami odpowiedzialnymi za prowadzenie rodzinnego biznesu. Wciąż nie można jednak zlekceważyć emocji, na które w kontekście prowadzenia firmy składa się między innymi prestiż, satysfakcja, niezależność oraz cała reszta korzyści wynikających z prowadzenia rodzinnego biznesu.
I to właśnie stanowi o największym wyzwaniu podczas wyceny przedsiębiorstwa rodzinnego. Oprócz naturalnie uwzględnianych zasobów materialnych i niematerialnych, a także potencjału do generowania zdyskontowanych przepływów pieniężnych, eksperci muszą wziąć pod uwagę także lukę wartości – różnicę pomiędzy wartością realną a wartością postrzeganą przez zarządzającego rodzinnym biznesem. Czy takie kwestie powinny być brane pod uwagę przy wycenie? Jedynie w przypadku uczestnictwa w negocjacjach, gdzie dwie strony starają się dojść do kompromisu. Dla potrzeb informacyjnych i formalnych, gdzie wycena musi być realna, kontekst emocjonalny nie powinien być brany pod uwagę.
Porozmawiaj o wycenie z doświadczonym ekspertem.
Skorzystaj z naszej wiedzy i porozmawiaj z doświadczonym specjalistą.
Zapytaj o wycenę przedsiębiorstwaWróćmy jednak do metod wyceny biznesu rodzinnego. Jak wcześniej wspomniano, specjaliści mają do dyspozycji dokładnie te same metody co w przypadku wszystkich innych podmiotów. Spośród wielu rodzajów, na szczególną uwagę zasługują:
Metody te mogą być stosowane wymiennie lub razem, w zależności od specyfiki i poziomu zaawansowania struktury organizacyjnej wycenianego podmiotu gospodarczego.
W jaki sposób w wycenie przedsiębiorstwa podejść do kontekstu emocjonalnego i sentymentalnego, z którym z pewnością wiązałaby się sprzedaż biznesu rodzinnego? Gdyby pozostawić wycenę właścicielowi takiej firmy, możemy być pewni, że cena będzie znacząco zawyżona w stosunku do tego, co realnie można obliczyć.
Oczywiście nie możemy winić właściciela za taką estymację, jednak patrząc na proces sprzedaży firmy rodzinnej w sposób realny, warto zwrócić uwagę także na interesy kupującego, który z całą pewnością nie będzie płacić dodatkowo za sentymenty. Wartość emocjonalna zę względu na swoją specyfikę nie ma wartości rynkowej. Dlatego też nie jest ona brana pod uwagę w oficjalnej wycenie, która wykonywana przez zespół niezależnych ekspertów będzie stanowiła transparentny i rzetelny dowód wartości realnej firmy. Dlatego też przed rozpoczęciem negocjacji sprzedażowych, właśnie firmy specjalizujące się w sporządzaniu takiej wyceny najczęściej są zatrudniane w roli obiektywnego eksperta, któremu obie strony będą mogły zaufać.
Każdy biznes, w tym również biznes rodzinny prowadzony jest w celu generowania zysków. Zyski zależne są od wielu czynników, nie tylko wewnątrz firmy, ale także w bliższym i dalszym otoczeniu. Bez względu jednak na to, zyski pojawiają się tylko wtedy, gdy firma usprawnia swoje procesy, inwestuje w nowe aktywa i dba o pracowników – jednym słowem rozwija się.
Rozwój firmy rodzinnej i utrzymywanie odpowiedniej przewagi konkurencyjnej w branży stanowią źródło zainteresowania inwestorów, którzy być może zechcą taką firmę kupić. I choć wycena wartości firmy rodzinnej będzie w pełni obiektywna, wolna od sentymentów i skupiona jedynie na twardych faktach, to jednak strona kupująca, widząc potencjał rozwojowy, tak dbale prowadzonej firmy być może zechce zaproponować cenę wyższą, która spełni oczekiwania finansowe naszej strony. Dlatego bez względu na wycenę wartości przedsiębiorstwa rodzinnego, kluczem jest jego stały rozwój.
