Strona główna » Usługi podstawowe » Wycena przedsiębiorstwa
Czy zastanawiałeś się kiedyś, ile naprawdę warte jest Twoje przedsiębiorstwo? Może planujesz sprzedaż swojego przedsiębiorstwa? Niezależnie od tego, czy planujesz sprzedaż udziałów, pozyskanie inwestora, fuzję czy po prostu chcesz lepiej zrozumieć jej wartość na rynku, rzetelna wycena jest kluczowym elementem podejmowania strategicznych decyzji biznesowych. W niniejszym artykule wyjaśniamy, czym jest wycena przedsiębiorstwa, przytoczymy podstawowe zagadnienia związane z tym procesem oraz przedstawimy trzy najczęściej stosowane metody wycen przedsiębiorstw.
Jesteśmy ekspertami z dziedziny ekonomii, prawa, finansów oraz budownictwa, a także posiadamy w zespole biegłych sądowych. Działamy na rynku od 1996 rok. W tym poradniku podzielimy się swoimi doświadczeniami, pokazując, jak identyfikujemy najważniejsze składniki wpływające na wartość firmy. Jeśli zastanawiasz się, czy właśnie Twoja firma potrzebuje wyceny – koniecznie sprawdź nasze wskazówki, wyjaśnia, porady i wypowiedzi ekspertów.
Porozmawiaj o wycenie spółki z doświadczonym ekspertem.
Skorzystaj z naszej wiedzy i porozmawiaj z doświadczonym specjalistą.
Zapytaj o wycenę przedsiębiorstwaWycena przedsiębiorstwa (lub wycena zorganizowanej części przedsiębiorstwa) odgrywa znaczącą rolę w procesach sprzedaży ze względu na fakt, iż ustala rynkową wartość przedsiębiorstwa, która ma być podstawą ostatecznej wartości transakcji, która zostanie zrealizowana. W dynamicznym świecie biznesu profesjonalna wycena przedsiębiorstwa dostarcza informacji na temat obiektywnej wartości biznesu i może stanowić fundament podejmowania strategicznych decyzji, niezależnie od tego, czy przedsiębiorca planuje sprzedaż, pozyskanie inwestorów, restrukturyzację, czy inne zmiany. Na czym dokładnie polega i dlaczego jest tak istotna?
Proces wyceny przedsiębiorstwa polega na analizie majątku, zobowiązań, należności, wyników finansowych oraz perspektyw rozwojowych przedsiębiorstwa, której celem jest oszacowanie aktualnej wartości rynkowej podmiotu. Proces ten uwzględnia zarówno czynniki wewnętrzne, takie jak stan finansów, jakość zarządzania czy portfel klientów, jak i zewnętrzne, np. sytuację na rynku, konkurencję czy regulacje prawne. Nie jest to jedynie proste przeliczenie aktywów i pasywów, ale złożony proces, który wymaga specjalistycznej wiedzy oraz zaawansowanych metod wyceny.
Pojawia się pytanie: kiedy faktycznie potrzebujesz wyceny swojej firmy? Odpowiedź na to pytanie jest szeroka, ponieważ wycena może służyć różnym celom: od sprzedaży przedsiębiorstwa, poprzez pozyskanie inwestora, rozliczenie wspólników, zabezpieczenie kredytu, aż po wyceny na potrzeby podatkowe, sądowe czy mediacyjne. Każdy z tych przypadków wymaga dostosowania metodologii oraz standardów wyceny do specyfiki danej sytuacji.
Profesjonalna wycena przedsiębiorstwa może być podstawą ustalenia ceny transakcyjnej przy sprzedaży przedsiębiorstwa, punktem odniesienia dla wspólników w przypadku rozliczeń (np. w przypadku konfliktu między wspólnikami) lub podstawą rozstrzygania spraw sądowych. Nie bez znaczenia są również wymogi prawne i podatkowe ponieważ wycena bywa obowiązkowa w przypadku postępowań spadkowych lub przy rozliczeniach z urzędem skarbowym (np. w przypadku sprzedaży udziałów w spółce z o.o.). W praktyce wycena przedsiębiorstw opiera się na różnych metodach, dobieranych w zależności od specyfiki biznesu i celu analizy.
Ogólne Zasady Wyceny Przedsiębiorstw to dokument, który określa funkcje, cele oraz standardy wyceny wyceny, wskazując, że jest to narzędzie niezbędne zarówno dla właścicieli przedsiębiorstw, inwestorów, jak i instytucji finansowych oraz organów administracyjnych.
Standardy wyceny wyróżniają pięć podstawowych przypadków, w których pomocna jest profesjonalna wycena przedsiębiorstwa:
Funkcja doradcza wyceny ma na celu dostarczenie kluczowych informacji, które są podstawą do podejmowania strategicznych decyzji biznesowych. Dzięki wycenie, menedżerowie i inwestorzy mogą lepiej zrozumieć wartość przedsiębiorstwa, co pozwala na bardziej świadome zarządzanie kapitałem, planowanie inwestycji czy restrukturyzację przedsiębiorstwa. Wycena w tej roli służy jako fundament do analizy opcji zakupu, sprzedaży, czy ekspansji działalności.
Wycena pełniąca funkcję argumentacyjną wykorzystywana jest często w trakcie negocjacji, umożliwiając jednej ze stron wzmocnienie swojej pozycji negocjacyjnej poprzez obiektywne i uzasadnione przedstawienie wartości przedsiębiorstwa. Może to być szczególnie wartościowe w sytuacjach, gdzie różne strony starają się o uzyskanie jak najlepszych warunków umowy.
Wycena o funkcji mediacyjnej jest wykorzystywana, kiedy strony w przypadku transakcji kapitałowych mają znacząco różne oczekiwania co do wartości przedsiębiorstwa. Dzięki obiektywnie przeprowadzonej wycenie, możliwe jest znalezienie wspólnej płaszczyzny dla obu stron, co ułatwia mediację i pomaga w osiągnięciu porozumienia. Wycena ta działa jako neutralny punkt odniesienia, który może rozstrzygnąć różnice w percepcji wartości.
Wycena wykorzystywana jako zabezpieczenie ma na celu ochronę przedsiębiorstwa przed negatywnymi skutkami potencjalnych sporów wartościowych lub prawnych. Może być przydatna w kontekście zabezpieczeń prawnych, gdzie wartość przedsiębiorstwa musi być udowodniona w sposób niepodważalny. Również w przypadkach spadkowych lub rozwodowych, gdzie potrzebna jest jasna i bezstronna ocena wartości składników majątkowych.
Wycena pełni funkcję informacyjną poprzez dostarczenie niezbędnych informacji, które są wykorzystywane do wewnętrznych potrzeb zarządzania przedsiębiorstwem. Informacje te mogą dotyczyć wartości poszczególnych segmentów działalności, efektywności inwestycji, czy planowania strategicznego.
Z naszej praktyki wynika, że ustalenie celu wyceny jest podstawowym działaniem w całym procesie, które wpływa ostatecznie na przyjęte metody oraz ostateczny kształt wyceny. Poniżej przedstawiamy najczęściej występujące cele wyceny przedsiębiorstwa:
Obok celu wyceny w Ogólnych Zasadach Wyceny Przedsiębiorstw wyróżniamy także kilka kluczowych standardów wartości, które mają zastosowanie w różnych sytuacjach. Każdy z nich definiuje inny sposób podejścia do wartości przedsiębiorstwa, co może znacząco wpłynąć na końcowy wynik wyceny spółki. Wybór standardu dokonywany jest na podstawie analizy celu wyceny oraz jego kontekstu. Na podstawie naszej wiedzy oraz doświadczenia dokonujemy wyboru najbardziej adekwatnego standardu wyceny, tak aby końcowy raport najlepiej odpowiadał na potrzeby naszych klientów. Według OZWP wycena powinna zostać sporządzona według jednego z czterech następujących standardów:
Wybór standardu wartości ma ogromne znaczenie dla wyniku wyceny i może prowadzić do istotnych różnic w określonej wartości przedsiębiorstwa. Przykładowo, jeśli celem wyceny jest sprzedaż udziałów na rynku otwartym, zastosowanie godziwej wartości rynkowej pozwala określić realną cenę, jaką może zapłacić przeciętny inwestor. Taki standard wykorzystaliśmy między innymi w naszym ostatnim zleceniu na wycenę przedsiębiorstwa z branży budowlanej w województwie śląskim, sporządzonej na potrzeby sprzedaży udziałów. Z kolei w przypadku sporów sądowych lub podziału przedsiębiorstwa pomiędzy wspólników, standard wartości sprawiedliwej może lepiej oddać rzeczywisty kontekst transakcji. Jako biegły sądowy z zakresu wyceny przedsiębiorstw, często wykorzystuję ten standard w wycenach na potrzeby spraw o podział majątku wspólnego lub w sprawach spadkowych.
Na potrzeby praktyki wyceny przedsiębiorstw w naszej kancelarii wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje wycen, które różnią się zakresem przeprowadzanych analiz.
Pełna wycena przedsiębiorstwa jest najczęściej wybieranym i najbardziej kompleksowym podejściem, które obejmuje wykorzystanie wszystkich dostępnych i istotnych informacji. Proces ten wymaga zastosowania odpowiednich metod i procedur analitycznych w celu obiektywnego i rzetelnego określenia wartości przedsiębiorstwa. Wyniki pełnej wyceny mogą być prezentowane jako jedna wartość lub przedział wartości. Procedura ta zapewnia również pełną dokumentację i zabezpieczenie poufności informacji. Pełna wycena daje gwarancję otrzymania najbardziej wiarygodnej wartości przedsiębiorstwa oraz jest standardowym wyborem wśród naszych klientów.
Uproszczona wycena przedsiębiorstwa to mniej złożona forma, która jest stosowana, gdy pełna analiza nie jest możliwa. Polega na ograniczeniu zakresu zbieranych i analizowanych informacji oraz uproszczeniu niektórych procedur analitycznych. Podobnie jak w przypadku pełnej wyceny, wynik może być przedstawiony jako jedna wartość lub przedział wartości. Ważne jest, aby dokładnie określić i uzasadnić przyjęte ograniczenia i uproszczenia. Forma ta jest wybierana np. w przypadku ograniczonego dostępu do danych finansowych przedsiębiorstwa.
Kalkulacja wartości przedsiębiorstwa jest najprostszym podejściem i często służy do wstępnych analiz wartości biznesu. Procedura ta charakteryzuje się jeszcze bardziej ograniczonym i uproszczonym zbieraniem danych i analizą. Wynik kalkulacji może być przedstawiony jako pojedyncza wartość lub przedział wartości, a stosowane podejścia mogą być uzgodnione z zamawiającym, co należy jasno określić w dokumentacji. Forma ta występuje zazwyczaj jako dodatkowy element większego zlecenia.
Zarówno raport pełnej jak i uproszczonej wyceny przedsiębiorstwa ma zawsze formę pisemną. W przypadku wyniku z kalkulacji wartości, forma prezentacji zależy od uzgodnień z zamawiającym (dopuszczalne jest forma pisemna lub ustna).
Metody dochodowe wyceny przedsiębiorstw należą do najczęściej stosowanych podejść w wycenach przedsiębiorstw, opierających się na założeniu, że wartość przedsiębiorstwa jest pochodną jej przyszłych zdolności do generowania dochodu.
Jednym z naszych ostatnich zleceń była wycena biura projektowego z Pomorza, specjalizującego się w projektach architektonicznych oraz urbanistycznych. Spółka ta posiadała stabilną bazę klientów, a jej głównym źródłem przychodów były zlecenia na projekty budowlane. Na podstawie przeprowadzonej analizy, wybrano metodę dochodową (zdyskontowanych przepływów pieniężnych) jako najbardziej adekwatną do wyceny tego typu działalności. Przedsiębiorstwo nie posiadało znacznego majątku trwałego, który mógłby być podstawą wyceny majątkowej, a jego wartość była ściśle powiązana z zdolnością do generowania dodatnich przepływów pieniężnych. Dodatkowo, wartości niematerialne takie jak know-how oraz renoma biura miały istotny wpływ na jego wartość, co najlepiej odzwierciedla metoda dochodowa. Działalność przedsiębiorstwa charakteryzowała się długoterminowymi kontraktami co umożliwiało precyzyjne prognozowanie przyszłych dochodów. Wycena obejmowała prognozę przychodów na kolejne lata, która uwzględniała sezonowość oraz potencjalne zmiany w rynku nieruchomości i budownictwa.
Jeżeli chciałbyś dowiedzieć się więcej na temat dochodowych metod wyceny przedsiębiorstw zapraszamy do naszego artykułu na ten temat!
Metoda majątkowa wyceny przedsiębiorstw to podejście oparte na założeniu, że wartość przedsiębiorstwa jest równa wartości jego aktywów netto, czyli różnicy między rynkową wartością posiadanego majątku a zobowiązaniami. W przeciwieństwie do metod dochodowych, które skupiają się na przyszłych przepływach finansowych, metoda majątkowa ma charakter retrospektywny, koncentrując się na aktualnym stanie zasobów przedsiębiorstwa. Jest szczególnie przydatna w przypadku biznesów, które posiadają znaczne aktywa materialne, takich jak przedsiębiorstwa produkcyjne, nieruchomościowe czy górnicze, a także w sytuacjach kryzysowych (np. upadłość), gdy prognozowanie przyszłych zysków jest niemożliwe.
W ostatnim czasie zrealizowaliśmy również wycenę przedsiębiorstwa produkcyjnego z województwa warmińsko-mazurskiego, które charakteryzowało się znaczącym majątkiem trwałym w postaci hali produkcyjnej oraz maszyn. Metoda majątkowa została wybrana jako najbardziej odpowiednia, ponieważ Spółka posiadała duży majątek trwały, który stanowił główną wartość przedsiębiorstwa, a jednocześnie generowała niewielki poziom rentowności, co sprawiało, że metoda dochodowa nie była właściwa. Dodatkowo, w tym przypadku zastosowanie metody majątkowej miało kluczowe znaczenie, ponieważ zgodnie z art. 65 Kodeksu Spółek Handlowych w przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki wartość udziału kapitałowego oznacza się na podstawie osobnego bilansu, uwzględniającego wartość zbywczą majątku spółki. Z uwagi na zaistnienie takiej przesłanki, wycena została przeprowadzona z wykorzystaniem metody skorygowanych aktywów netto (SAN).
Więcej na ten temat znajdziesz w artykule o metodach majątkowych.
Metody porównawcze wyceny przedsiębiorstw to podejście, które określa wartość przedsiębiorstwa poprzez analizę rynkowych danych o podobnych podmiotach. Opierają się na założeniu, że przedsiębiorstwa o zbliżonym profilu działalności, wielkości i potencjale powinny mieć porównywalną wycenę. Metody te są szeroko stosowane w praktyce inwestycyjnej, zwłaszcza przy wycenie spółek giełdowych, transakcjach fuzji i przejęć (M&A) oraz w sytuacjach, gdzie brakuje danych do zastosowania metod dochodowych. Ich sednem jest wykorzystanie mnożników finansowych (np. P/E, EV/EBITDA) lub cen z historycznych transakcji jako punktu odniesienia.
Jednym z naszych najbardziej wyjątkowych projektów była wycena klubu piłkarskiego, który planował zmianę właściciela. W tym przypadku metoda porównawcza okazała się najlepszym rozwiązaniem, gdyż wartość klubu opierała się na wynikach sportowych, renomie oraz wartości rynkowej zawodników, co umożliwiało rzetelne porównanie z innymi klubami o podobnym profilu. Dodatkowo, klub nie posiadał znaczących aktywów trwałych, które mogłyby stanowić podstawę dla wyceny majątkowej, a jego dochody były zmienne i uzależnione od wyników sportowych, kontraktów sponsorskich oraz dotacji, co sprawiało, że metoda dochodowa mogłaby prowadzić do niestabilnych wyników. W ramach analizy uwzględniliśmy wartość klubów występujących w podobnych ligach, biorąc pod uwagę przychody z praw telewizyjnych, sprzedaż biletów, wartość marketingową oraz wartość zawodników według aktualnych wycen rynkowych.
Wszystkie nasze realizacje możesz znaleźć w zakładce “Doświadczenie“.
Finalnym efektem każdej wyceny jest raport z wyceny przedsiębiorstwa. W zależności od ustalonej formy wyceny (pełna wycena, uproszczona wycena, kalkulacja wartości) obszerność raportu może być różna. Pełen raport z wyceny stanowi kompleksowe źródło informacji dotyczące wartości przedsiębiorstwa. Opracowanie składa się z sześciu głównych części: specyfikację warunków zlecenia, opis działalności spółki, szczegółową analizę ekonomiczno-finansową, metodologię wyceny wartości przedsiębiorstwa, oświadczenia oraz klauzule i załączniki.
Koszt wyceny przedsiębiorstw rozpoczyna od około 5-ciu tysięcy złotych do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych w bardziej skomplikowanych przypadkach. Ostateczny koszt wyceny przedsiębiorstwa zależy od wykorzystanych metod wyceny oraz stopnia złożoności struktury przedsiębiorstwa. W przypadku dużych przedsiębiorstw analiza wymaga więcej czasu, co przekłada się na wyższe koszty. Istotnym czynnikiem jest również cel wyceny. Jeżeli wycena ma być podstawą sprzedaży udziałów lub fuzji, zazwyczaj wymaga bardziej szczegółowych analiz, co zwiększa nakład pracy. Ważna jest także forma opracowania: pełna wycena będzie droższa niż uproszczona analiza czy kalkulacja wartości.
Czas potrzebny na przeprowadzenie wyceny przedsiębiorstwa zależy od kilku kluczowych czynników. Przede wszystkim istotna jest dostępność oraz kompletność danych finansowych i operacyjnych – jeśli klient dostarcza aktualne i pełne informacje, proces przebiega szybciej. Kolejnym istotnym aspektem jest stopień złożoności struktury biznesu – im bardziej skomplikowana organizacja, tym bardziej szczegółowej analizy wymaga, co wydłuża czas wyceny. W standardowych przypadkach cały proces może trwać od kilku dni do kilku tygodni.
Tworzenie profesjonalnych wycen to zadanie dla ekspertów związanych z profesjonalną wyceną przedsiębiorstw. Umiejętności oraz doświadczenie profesjonalnych analityków, gwarantują obiektywizm, ponieważ eliminuje ryzyko stronniczości, które może wystąpić przy wycenie przeprowadzanej „na własną rękę”. Jako profesjonaliści stosujemy sprawdzone modele matematyczne i narzędzia analityczne, uwzględniające nawet nietypowe czynniki, takie jak wartość marki, patenty czy relacje z klientami. Dodatkowo zapewniają zgodność wyceny z przepisami prawnymi oraz przyjętymi standardami wyceny przedsiębiorstw, co jest niezbędne przypadku podejmowania kluczowych decyzji biznesowych.
Decyzja o wycenie przedsiębiorstwa jest świadomym wyborem pomagającym lepiej zrozumieć potencjał firmy i wpływa na podejmowanie odpowiedzialnych decyzji biznesowych. W SIPEX, dzięki blisko 30-letniemu doświadczeniu, dostarczamy wyceny dostosowane do indywidualnych potrzeb naszych klientów, opracowane przez zespół ekspertów.
Oferujemy pełne wsparcie na każdym etapie procesu, zapewniając najwyższą jakość i zgodność z międzynarodowymi standardami. Zapraszamy do współpracy – wspólnie zadbamy o fachowe rozwiązania dla Twojego biznesu.
